Czytanie symultaniczne (prawopółkulowe):
- czytanie samogłosek;
- czytanie wyrażeń dźwiękonaśladowczych;
- czytanie globalne wyrazów.
Czytanie sekwencyjne (lewopółkulowe):
- czytanie sylab otwartych;
- czytanie dwóch sylab;
- czytanie sylab zamkniętych;
- czytanie nowych wyrazów i zdań.
Metoda bazuje na:
- powtórzeniu sekwencji rozwoju mowy dziecka (od samogłosek, sylab, przez wyrażenia dźwiękonaśladowcze do wyrazów i zdań);
- naśladowanie trzech etapów nabywania systemu językowego: POWTARZANIA, ROZUMIENIA I NAZYWANIA;
- pobudzaniu neuronów zwierciadlanych.
ETAP I – OD SAMOGŁOSEK PRYMARNYCH DO SYLABY OTWARTEJ
- Nauka powtarzania, rozpoznawania i odczytywania samogłosek (prymarnych: A, U, I; sekundarnych: O, E, Y);
Najpierw wprowadzamy pojedyncze samogłoski, potem ich sekwencje – najpierw tych samych, np.: AAA, EEE, potem różnych, np.: myszka mówi: AIEOU. Zatem mamy tu do czynienia z przejściem od prawopółkulowego czytania pojedynczych samogłosek do analitycznego, lewopółkulowego odczytywania ich sekwencji. Podczas odczytywania pierwszych sekwencji samogłosek kształtujemy u dziecka poprawny kierunek czytania (od lewej do prawej), trzeba również zwrócić uwagę na dokładność odczytywania (tyle samogłosek, ile zostało zapisanych). - auka globalnego rozpoznawania i odczytywania wyrażeń dźwiękonaśladowczych;
np.: MU, BE, UHU, KU KU itp. - Powtarzanie, rozpoznawanie i odczytywanie sylab otwartych (osiem prymarnych paradygmatów sylab otwartych – spółgłoski: M, P, B, L, T, D, F, W + samogłoski) ;
- Nauka globalnego rozpoznawania wyrazów (rzeczowniki konkretne w mianowniku, z określonych pól semantycznych, np.: MAMA, TATA, AUTO, NOS, OKO lub czasowniki w 3 os. l.p. cz. teraźn., np.: STOI, JE, PIJE, LATA. W zależności od postępów można wprowadzać także proste zdania, np.: ALA JE LODY.
ETAP II – OD SYLABY OTWARTEJ DO PIERWSZYCH WYRAZÓW
- Odczytywanie sylab otwartych (spółgłoska + samogłoska);
- Odczytywanie połączeń 2 sylab otwartych (budowanie wyrazów z poznanych przez dziecko sylab z etapu I).
ETAP III – CZYTANIE SYLAB ZAMKNIĘTYCH
- Odczytywanie opozycji: sylaba otwarta (spółgłoska + samogłoska) – sylaba zamknięta (samogłoska + spółgłoska) z poznanych przez dziecko wcześniej sylab.
ETAP IV – CZYTANIE NOWYCH SYLAB OTWARTYCH I ZAMKNIĘTYCH (rozszerzanie I ETAPU i III)
Kolejność prezentacji pozostałych liter: [S, Z], [K, G], [J, N], [SZ, RZ, Ż}, [C, DZ], [H, CH, Ł],[CZ, DŻ, DRZ], [R].
- Nauka czytania pseudowyrazów, złożonych z samogłoski i sylaby otwartej (np.: ASA, ACHA, EZE, URZU);
- Nauka czytania pseudowyrazów, złożonych z dwóch sylab otwartych (np.: SZUNY);
- Nauka czytania pseudowyrazów, złożonych z samogłoski i sylaby zamkniętej (np.: ASZUC, OHAŁ);
- Nauka czytania sylaby, zbudowanej według schematu: spółgłoska – samogłoska – spółgłoska (np.: LIK, BUR, BOT, BAT); wyrazów (np.: PISAK, GARNEK, NARTY);
- Nauka czytania spółgłosek miękkich i zmiękczeń:
Wprowadzamy je w kolejności: [Ś, SI, Ź], [Ć, CI, DŹ], w następujących zestawach, przykład:
NIA, NIO, NIU, NIE, NI
AŃ, OŃ, UŃ, EŃ, IŃ
ANIA, ONIO, UNIU, ENIE, INI, YNI
wyrazy np.: DYNIA, KOŃ, NIEBO - Nauka czytania samogłosek nosowych [Ą, Ę].
Nie wprowadzamy ich w sylabach, tylko w wyrazach (np.: KOŹLĄTKO, KURCZĄTKO, GĘSI, GĄSIĄTKO, ZAJĄC, KACZĄTKO, GOŁĄB, OŚLĄTKO) - Nauka wyrazów zawierających zbitki spółgłoskowe (nie z każdym dzieckiem)
Wybieramy te wyrazy, których budowa sprawia dziecku podczas czytania spore trudności. Tworzymy listę takich wyrazów (np.: jest, dwa, trzy, dwa).
ETAP V – SAMODZIELNE CZYTANIE TEKSTÓW
Teksty dla dzieci mają za zadanie odtwarzać strukturę języka mówionego.
Nie wolno czytać bajek i baśni.
Piszemy teksty czcionką bezszeryfową (Arial), z podwójnym odstęp między wierszami.
- Pierwsze teksty piszemy dla dzieci indywidualnie, odbiorca ma być jednocześnie bohaterem (imię dziecka oraz jego rodzina). Pamiętamy o zasadach programowania języka. Stopniowo oddalamy w tekstach słowa od rzeczy.
Przykład:
WTOREK. ANIA CZYTA TEKSTY. PANI JEST ZADOWOLONA, BO ANIA CZYTA. - Tworzymy zdania do historyjek obrazkowych.
- Tworzymy zdania do książeczek obrazkowych (jako jedno zdanie, potem coraz więcej).
Ćwiczenia na każdym z 5 etapów nauki czytania realizowane są według reguły:
- Powtarzanie
Nauczyciel odczytuje samogłoski, a dziecko je powtarza. Aby ułatwić proces zapamiętywania, należy zwrócić uwagę dziecka na układ ust podczas wymawiania poszczególnych samogłosek. Należy też posłużyć się ruchową wizualizacją (np.: Y – uniesione ręce). - Rozumienie (różnicowanie)
Nauczyciel wskazuje samogłoskę a dziecko ją odczytuje lub odwrotnie – nauczyciel wymawia samogłoskę a dziecko ją wskazuje. Jeśli uczący się ma trudności z rozpoznaniem litery, można podpowiedzieć mu wykorzystując wizualizację ruchową lub eksponując układ ust podczas realizacji głoski. - Nazywanie
Na tym etapie realizujemy zamianę rolami: raz dziecko uczy dorosłego a raz dorosły dziecko, np.: uczeń odczytuje samogłoski lub nazywa przedstawione na ilustracjach sytuacje, natomiast nauczyciel wskazuje odpowiednią literę. Zamiana ról powoduje, że dziecko chętnie powtarza samogłoski, aby uczyć dorosłego,a przy okazji w sposób zabawowy utrwala swoją wiedzę.
Ćwiczenia wstępne, poprzedzające ETAP I (z serii ?Stymulacja i terapia?):
- dopasowywanie przedmiotu do przedmiotu – identyczne egzemplarze;
- dopasowywanie przedmiotu do przedmiotu – różne egzemplarze;
- dobieranie takiego samego obrazka do takiego samego;
- obrazki konturowe (takie same);
- obrazki symboliczne (takie same);
- dobieranie obrazka do przedmiotu;
- dobieranie obrazka do obrazka (obrazek pomalowany taki sam jak obrazek konturowy);
- podpis do przedmiotu.
Ćwiczenia wstępne, poprzedzające ETAP II (z serii „Stymulacja i terapia”):
- ćwiczenia pamięci symultanicznej;
- ćwiczenia pamięci sekwencyjnej.
Ćwiczenia wstępne, poprzedzające ETAP III (z serii „Stymulacja i terapia”):
- identyfikowanie wzoru z lewej strony kartki (od lewej do prawej);
- odwrócenie wzoru o 180 stopni w płaszczyźnie pionowej i poziomej;
- odwrócenie wzorów w różnych płaszczyznach.